Tularemia jest to ostra bakteryjna choroba zakaźna, której czynnikiem etiologicznym jest pałeczka Francisella tularensis. Występuje u zwierząt i człowieka, a
cechą charakterystyczną jest obrzęk zmienionych węzłów chłonnych.
Bakterie Francisella tularensis na pożywce agarowej; źródło: wikipedia.pl
Etiologia:
- Gram (-) pałeczka Francisella tularensis, nieruchoma, bez zarodników, wrażliwa na działanie środków chemicznych. Ginie po 10 minutach w temp. 56C, oporna na działanie niskiej temperatury.
Epidemiologia:
- Głównie na półkuli północnej.
- W Polsce najczęściej zające – więc np. myśliwi i pracownicy laboratorium.
- Zwierzęta, wydaliny, stawonogi (kleszcze, gzy), rzadziej woda. Tularemia NIE przenosi się z człowieka na człowieka.
Patogeneza:
- Najczęściej przez uszkodzone powłoki skórne, rzadziej spojówki lub błon śluzową dróg oddechowych lub przewodu pokarmowego.
- Namnożenie we wrotach zakażenia, zwłaszcza w najbliższych węzłach chłonnych.
- Rozsiew przez krew i chłonkę do różnych narządów – najbardziej do tych bogatych w układ siateczkowo-śródbłonkowy.
- Istota zmian – nacieki zapalne, ziarniniaki i martwica.
- Zmiany hist-pat: zbliżone do zmian gruźliczych.
Obraz kliniczny:
- Okres wylęgania 1-16 dni (najczęściej (3-5 dni)
- Zmiana pierwotna: grudka – krosta – kraterowate owrzodzenie
- Początek ostry z wysoką gorączką, dreszczami, bólami głowy i mięśni. Czasem wysypka plamista lub grudkowa.
- Powiększenie śledziony w cięższych przypadkach.
Postać wrzodziejąco-węzłowa
• Najczęstsza
• Zakażenia skórne z widoczną zmianą pierwotną
• Najbliższe węzły powiększone, bolesne, skóra nad nimi zaczerwieniona (często różowo-sina)
• W zapalnych węzłach martwica, część ropieje i ulega samoistnemu przebiciu na zewnątrz.
Postać węzłowa
• Brak zmiany w miejscy zakażenia
• Przebieg podobny (od lekkiego, poronnego, do ciężkiego z uogólnieniem i posocznicą)
Postać oczno-węzłowa
• W zakażeniach dospojówkowych (pracownicy laboratorium)
• Naciek zapalny – owrzodzenie na spojówce oka. Możliwe owrzodzenia i zbliznowacenia rogówki. Ból gałki ocznej, światłowstręt.
• Bolesne powiększenie okolicznych węzłów chłonnych około usznych, podżuchwowych, szyjnych.
Postać anginowa
• Zmiana pierwotna na migdałku podniebiennym (1 lub 2stronnie) + powiększenie najbliższych węzłów chłonnych.
Postać płucna
• Pierwotna w zakażeniach na drodze wziewnej, wtórna na skutek rozsiewu drobnoustroju w każdej postaci.
• Obraz śródmiąższowego zapalenia płuc – kaszel z odkrztuszaniem plwociny śluzowej przechodzący w krwioplucie.
• Bóle w klatce piersiowej, duszność, sinica.
• Radiologicznie zmiany rozległe, ale w badaniu fizycznym mogą być skąpe.
• Przebieg bardzo ciężki.
Postać trzewna (durowata)
• Rzadko, w zakażeniach pokarmowych, trudna do rozpoznania.
• Bóle brzucha, częste i luźne wypróżnienia, często smoliste stolce, nudności, wymioty.
• Niekiedy owrzodzenia jelit i ich przebicie do otrzewnej.
• Stan ciężki z objawami toksemii.
• Rzadko postać ze zmianami zapalnymi i ropnymi w mm. szkieletowych i mioglobinurią.
Rozpoznanie:
- Objawy
- Badanie bakteriologiczne krwi chorego i materiału z miejsc zmienionych – szczególnie próby biologiczne.
- Odczyn immunofluorescencji i test ELISA.
- Odczyn zlepny, wiązania dopełniacza, hemaglutynacji biernj.
- Odczyn śródskórny ze swoistym antygenem.
Różnicowanie:
- choroba kociego pazura,
- gruźlica węzłowa,
- mononukleoza zakaźna,
- anginy,
- błonica,
- ziarnica złośliwa,
- białaczka,
- dur brzuszny,
- zapalenie płuc o niejasnej etiologii
Leczenie:
- Streptomycyna (7,5 – 10 mg/kg)
- Skuteczne też gentamycyna, tetracykliny, chloramfenikol, rifampicyna, cefalosporyny.
- Nie wykonujemy antybiogramu, bo pałeczka ta nie rośnie na podłożach sztucznych.
- Zropiałe węzły – chirurgicznie
- Rokowanie poważne w postaci płucnej i trzewnej. W innych dobre.
Jeśli spodobała Ci się ta notka, miło nam będzie, jeśli polubisz naszą stronę:
Prześlij komentarz