Ostry zawał serca

ZAWAŁ SERCA Z UNIESIENIEM ODCINKA ST (STEMI) jest zespołem klinicznym spowodowanym zwykle ustaniem przepływu krwi przez tętnicę wieńcową wskutek jej zamknięcia, doprowadzającym do martwicy mięśnia sercowego, przejawiającej się:

1. wzrostem stężenia jej markerów we krwi
2. przetrwałym uniesieniem ST w EKG

W Polsce rocznie hospitalizowanych jest około 50 000 chorych z STEMI, co stanowi około 1/3 wszystkich chorych z zawałem serca.
Każde z niżej wymienionych kryteriów uprawnia do rozpoznania świeżego zawału serca:

1)Stwierdzenie wzrostu lub zwiększenia stężenia lub aktywności biomarkerów sercowych – najlepiej troponiny, z towarzyszącym co najmniej 1 dowodem niedokrwienia mięśnia sercowego spośród niżej wymienionych:
a) objawy podmiotowe niedokrwienia mięśnia sercowego
b) zmiany w EKG wskazujące na świeże niedokrwienie – nowe zmiany odcinka ST-T, lub nowo powstały blok lewej odnogi pęczka Hisa (LBBB)
c) powstanie patologicznych załamków Q w EKG
d) dowody w badaniach obrazowych świadczące o utracie żywotnego mięśnia sercowego lub nowe odcinkowe zaburzenia kurczliwości.

2) nagła śmierć sercowa obejmująca nagłe zatrzymanie krążenia, często z objawami wskazującymi na niedokrwienie mięśnia sercowego; z towarzyszącym przypuszczalnie nowym uniesieniem odcinka ST lub LBBB, bądź udokumentowany koronarograficznie lub w badaniu pośmiertnym świeży zakrzep.

3) w przypadku zabiegów rewaskularyzacji przezskórnej (PCI), u chorych z prawidłowym wyjściowym stężeniem troponiny, każdy wzrost jej stężenia, przekraczający 3 – krotnie górną granicę normy umownie przyjęto uważać za potwierdzający zawał serca związany z PCI.

4) zawał serca związany z CABG  w przypadku pomostowania tętnic wieńcowych (CABG), u chorych z prawidłowym wyjściowym stężeniem troponiny, zwiększenie jej stężenia przekraczające 5 – krotnie górną granicę normy, wraz z towarzyszącymi:
a) nowymi patologicznymi załamkami Q, albo nowym LBBB w EKG lub
b) udokumentowanym angiograficznie zamknięciem nowego pomostu lub własnej tętnicy wieńcowej, lub
c) dowodami w badaniach obrazowych świadczącymi o utracie żywotności mięśnia sercowego

5) Zmiany anatomopatologiczne świadczące o świeżym zawale serca.

Termin „zawał serca” nie obejmuje śmierci kardiomiocytów związanej z uszkodzeniem mechanicznym (np. podczas CABG), niewydolnością nerek, niewydolnością serca, kardiowersją, ablacją, sepsą, zapaleniem mięśnia serca, toksynami sercowymi lub chorobami naciekowymi.

Typowym objawem podmiotowym niedokrwienia mięśnia sercowego jest dyskomfort (ból) w klatce piersiowej o charakterze rozpierania, gniecenia, ściskania, palenia, duszenia, promieniujący często do kończyny górnej, szyi i żuchwy. Ból może też wystąpić w okolicy międzyłopatkowej lub w nadbrzuszu.

U osób w podeszłym wieku oraz u chorych na cukrzycę ból może nie być silny lub może w ogóle nie wystąpić (dotyczy to około 10% chorych z STEMI).