Grzybice skóry: zakażenie dermatofitami i zakażenia drożdżakowe.


I . Cechy specyficzne dla zakażenia grzybiczego :

  1.   Specyficzna biologia czynnika zakaźnego
- specyficzny metabolizm i budowa komórkowa (np.chitynowa ściana komórkowa,                                                           ergosterol błony komórkowej ).
- szeroki aparat enzymatyczny: lipaza i fosfolipaza, hydrolaza, sulfataza, ureaza                       fosfataza kwaśna i  zasadowa ),
- zdolność asymilacji keratyny – obecność keratynazy ,
  2.  Pleomorfizm
  3.. „Changing pattern” to zjawisko zmiany obrazu klinicznego grzybicy częściowo zależne od zmiany w obrębie samego  dermatofita.
  4.. Chociaż wszystkie grzyby przechodzą cykle zarówno płciowy J jak i bezpłciowy L w stadium pasożytniczym (w tkankach) zachodzi tylko proces bezpłciowy.
  5.  Często spotykane zjawisko antybiozy odnośnie do bakterii i innych gatunków grzybów.
  6.  Częste wywoływanie tego samego obrazu klinicznego przez różne gatunki dermatofitów.
  7.  Możliwa izolacja dwóch a nawet większej liczby izolatów (?) z tej samej zmiany chorobowej.
 
II. Zakażenia  grzybicze skóry powodują :
          1.Dermatofity
          2.Grzyby pleśniowe
          3.Grzyby drożdżopodobne

III. Zakażenia dermatofitami

  1. Dane ogólne:
    - TINEA (grzybice właściwe, deratofitiozy) to zakażenia skóry lub/i jej  przydatków           wywoływane tylko przez dermatofity.

Podział dermatofitów ze względu na źródło zakażenia:
RODZAJ
GRZYBY ANTROPOFILNE
GRZYBY ZOOFILNE
GRZYBY GEOFILNE
TRANSMISJA
Tylko między ludżmi
Od zakażonego zwierzęcia
Między ludżmi
Skażona gleba
Między ludżmi
GATUNKI
Trichophyton rubrum
Trichophyton tonsurans
Trichophyton violaceum
Trichophyton schoenlenleinii
Trichophyton mentagrophytes var. Interdigitale
Microsporum audouni
Microsporum ferrugineum
Epidermophyton floccosum

Trichophyton mentagrophytes
var. granulosum
Trichophyton veruccosum
Trichophyton equinum
Microsporum canis

Microsporum gipseum
UWAGI
Wywołują nikły odczyn zapalny

Wywołują nasilony odczyn zapalny




Grzybica dermatofitowa skóry głowy.

2 typy zajęcia włosów przez dermatofity:

1)      ENDOTRIX (ukł. Wewnątrzwłosowy)
- grzyb wypełnia wnętrze włosa (obraz worka wypełnionego orzechami).
- nie ma zdolności trawienia osłonki włosa, więc pozostaje w jego wnętrzu.
- np. T. Tonsurans i T.violaceum w grzybicy powierzchownej skóry głowy.
 2)  ECTOTRIX (ukł. Zewnatrz- i wewnatrzwłosowy)
      - grzyb trawi osłonki włosa, więc grzybnia wraz z zarodnikami wydostaje się na zewnątrz
     Włosa i okleja go ( obraz patycka powleczonego klejem i posypanego piaskiem).
      - np. M.canis, M.audounii, M. Ferrugineum  w grzybicy drobnozarodnikowej skóry głowy.
 3) POSTAĆ MIESZANA (?) Wg wykładu profesora

GRZYBICA SKÓRY GŁOWY

1)      GRZYBICA DROBNOZARODNIKOWA  ( Tinea microsporica capitis)

ETIOLOGIA:
                          - Microsporum canis (zoofilny: koty, świnki morskie)
                          - Microsporum audounini (antropofilny)
                          - Microsporum ferrugineum (antropofilny)
WYSTĘPOWANIE:
                           - dzieci do okresu pokwitania (zw. Ze zmianą budowy keratyny).
                           - często w aglomeracjach miejskich ( „epidemie podwórkowe”).
OBRAZ KLINICZNY:
                           - włosy ułamane na równej wysokości 2-3 cm ponad skórą.
                           - włosy otoczone białoszarą pochewką,
                           - skóra pokryta szarymi łuskami ( jakby posypana popiołem)
                            - Obraz szarego oszronionego ścierniska.
                           - nieznaczny odczyn zapalny.

ROZPOZNANIE:                         
                           - Zielonkawa fluorescencja w lampie Wooda (charakt.. Dla microsporum)
                           - Układ ectotrix ( duża zakaźność)

                         
2)      GRZYBICA STRZYGĄCA POWIERZCHOWNA (Tinea trichophytica superficialis)

ETIOLOGIA:
                                   -Trychophyton tonsurans (antropofilny)
                                   -Trychophyton violaceum (antropofilny)

WYSTĘPOWANIE:
                                  -Dzieci i dorośli, nie ustępuje w okresie dojrzewania.

OBRAZ KLINICZNY:
                                - Włosy odłamane na poziomie mieszków włosowych
                                   (obraz czarnych kropek)
                                - Ogniska zwykle liczne i drobne o złuszczającej się otrębiasto powierzchni.
                                - 3 postacie kliniczne:
                                       - łupieżowata
                                       - złuszczająca
                                       - kropkowata
ROZPOZNANIE:
                                - układ endotrix
                                - nieznaczne zmiany zapalne
                                - brak blizn i miejsc całkowicie pozbawionych włosów
                                - brak świecenia w lampie Wooda

3)      GRZYBICA STRZYGĄCA GŁĘBOKA ( Tinea trichophitica profunda)

ETIOLOGIA:
Trichophyton veruccosum (zoofilny)
Trichophyton mentagrophytes var. Granulosum (zoofilny)
Trichophyton equinum (zoofilny)

WYSTĘPOWANIE:
Wszyscy; najczęściej u osób mających kontakt ze zwierzętami hodowlanymi

OBRAZ KLINICZNY:
Zapalne guzy ze skłonnością do rozmiękania z wypływającą treścią ropną.
W obrębie zmiany włosy mogą samoistnie wypadać. Przebieg często z gorączką i limfocytozą.

ROZPOZNANIE:

Silnie nasilone zmiany zapalne ( grzybica zoofilna!!!).
Układ endo- lub ectotrix.
Brak świecenia w lampie Wóda. Hodowla często ujemna.

4)      GRZYBICA WOSZCZYNOWA ( Tinea Favosa)

ETIOLOGIA:
Trichophyton Schoenleini (ludziolubny)
Trichophyton mentagrophytes var. Granulosum
Trichophyton mentagrophytes var. Quinckeanum
Microsporum gipseum (geofilny)

WYSTĘPOWANIE:
- Obecnie b. Rzadko

OBRAZ KLINICZNY:
- Podstawowy wykwit to tarczka woszczynowa (scutulum), utworzona ze zbitych strzępek grzybni przerastającej naskórek i zakrzepowego wysięku.
- Po wygojeniu pozostaje blizna z trwałym wyłysieniem.

ROZPOZNANIE:
Obecność tarczek woszczynowych.
Układ endotrix z bąbelkami powietrza powodującymi pękanie włosa wzdłuż osi długiej.
Brak świecenia w lampie Wooda.


GRZYBICA SKÓRY GŁADKIEJ ( Tinea cutis glabrae)

ETIOLOGIA :
Wszystkie dermatofity antropofilne jak i zoofilie.

WYSTĘPOWANIE:
Dzieci i osoby dorosłe.

OBRAZ KLINICZNY:

Ogniska dobrze ograniczone
Obwodowo wykwity pęcherzykowe, grudkowe, krostkowe
Grzyby antropofilne: mniejszy odczyn zapalny
Grzybice zoofilie: wyniosłe zapalne zmiany pokryte krostkami i pęcherzykami na całej powierzchni.
Niekiedy znaczny świąd
Szybki przebieg, zmiany ustępują bez pozostawienia blizn.
Nie świeci w lampie Wooda

LOKALIZACJA ZMIAN:
Głównie skóra odsłonięta – twarz, ręce, szyja

1)      GRZYBICA PACHWIN (Tinea inguinalis)

ETIOLOGIA:
Epidermophyton floccosum (antropofilny)
Trichophyton rubrum ( antropofilny)
Trichophyton mentagrophytes var. Interdigitale

WYSTĘPOWANIE:
Głównie dorośli (częściej mężczyźni – „infekcja koszarowa”), rzadko dzieci
OBRAZ KLINICZNY:
Ogniska rumieniowo-złuszczające, szerzące się obwodowo z głębi fałdu
Na obwodzie wykwity pęcherzykowe, grudkowe i krostkowe
Różnie nasilony świąd zmienionej skóry
Nie świeci w lampie Wooda

LOKALIZACJA ZMIAN:
Fałdy pachwin, ud, podbrzusza.

2)      GRZYBICA STÓP (Tinea pudum)

ETIOLOGIA
Epidermophyton floccosum (antropofilny)
Trichophyton rubrum ( antropofilny) 70%
Trichophyton mentagrophytes var. Interdigitale 30%
Trichophyton tonsurans

WYSTĘPOWANIE:
Wszyscy, szczególnie osoby narażone na wilgoć i wysoką temperaturę (górnicy sportowcy- „stopa atlety”)

OBRAZ KLINICZNY:
- Odmiana potnicowa:
Liczne pęcherzyki przekształcające się w zlewne ogniska wysiękowe
- Odmiana złuszczająca:
Ogniska hiperkeratotyczne z licznymi pęknięciami
- Odmiana międzypalcowa:
Ogniska wyprzeniowe, głównie 3 i 4 ta przestrzeń międzypalcowa.
- Ewentualnie odmiana podobna do odmiany mokasynowej łuszczycy.

3)      GRZYBICA DERMATOFITOWA PAZNOKCI ( Tinea trichophytica unguinum, ONYCHOMYCOSIS)

ETIOLOGIA:
- Epidermophyton floccosum (antropofilny)
- Trichophyton rubrum ( antropofilny)
- Trichophyton mentagrophytes var. Interdigitale (antropofilny)
- Trichophyton mentagrophytes var. Granulosum (zoofilny)
- Trichophyton tonsurans (antropofilny)

WYSTĘPOWANIE:
- 57% pacjentów w wieku 51 – 70 lat

CZYNNIKI PREDYSPONUJĄCE:
- wiek starszy
- zaburzenia mikro i makrokrążenia kończyn
- spadek odporności organizmu
- steroidoterapia i immunosupresja
- zaburzenia endokrynologiczne
- nadmierna potliwość stóp
- narażenie zawodowe i środowiskowe, np. Górnicy
- troficzne zmiany płytek paznokciowych
- nieprzewiewne obuwie
- baseny i sauny

POSTACIE KLINICZNE:

- DLSO- distal and lateral subungual onychomycosis
Dalsza I boczna podpłytkowa grzybica paznokci

- PSO- proximal subungual onychomycosis
Bliższa podpłytowa grzybica paznokci

-WSO- white superficial onychomycosis
Biała powierzchowna grzybica paznokci

- EO – endonyx onychomycosis
Wewnątrzpłytkowa grzybica paznokci

- TDO – total dystrophic onychomycosis
Całkowita dystroficzna grzybica paznokci


OBJAWY KLINICZNE:

 - Nierównoczesne zajęcie płytek paznokciowych (typowe dla grzybicy dermatofitowej paznokci)
- Rogowacenie podpłytowe z utratąprzejrzystości i zmianązabarwienia płytki (zażółcenie, zbielenie)
- Metaplazja i rozrost warstwy ziarnistej oraz nieprawidłowe rogowacenie – gromadzenie warstw rogowych
- Nieprawidłowe oddzielanie się paznokcia – ONYCHOLIZA
- Polimorfizm zmian klinicznych
- BRAK ZAPALENIA TKANKI OKOŁOPAZNOKCIOWEJ

OBJAW SIATKI GAŁĄZKOWATEJ I POPRZECZNEJ (!!!!!!):
- Jest to obraz patognomiczny dla grzybicy dermatofitowej paznokci.
- Powstaje w wyniku drążenia przez dermatofita kanałów w keratynie paznokcia.
- Oceniany pod lupą.

ZAKAŻENIA GRZYBAMI PLEŚNIOWYMI.

1)      PLEŚNICA PAZNOKCI (Acauliosis unguinum)

ETIOLOGIA:
S. Brevicaulis

OBRAZ KLINICZNY:
Dotyczy głównie paznokcia palucha.
Zwykle brak odczynu zapalnego w tkance okołopaznokciowej.
Pod niezmienioną płytką widoczne gromadzące się masy rogowe ( grzyb nie trawi twardej powierzchni paznokcia)

WYSTĘPOWANIE:
Dotyczy zwykle osób z zaburzeniami krążenia i zmianami troficznymi paznokci.
Głównie osoby starsze.

ZAKAŻENIA DROŻDŻAKOWE.

1)      ŁUPIEŻ PSTRY (Pityriasis versicolor)

ETIOLOGIA:
Pityrosporum ovale= Pityrosporum farfur=Malessesia farfur

WYSTĘPOWANIE:
Głównie osoby po okresie dojrzewania.
 Rzadko u dzieci.

OBRAZ KLINICZNY:
Żółtobrunatne, lekko złuszczające się plamy o średnicy od kilku milimetrów do dużych, zlewających się ognisk.
Nieregularne zarysy zmian
Plamiste odbarwienia to stan zejściowy aktywnych ognisk grzybiczych.
Pod wpływem UV odbarwienia w miejscach grzybicy z przebarwieniem skóry otaczającej, podobne do bielactwa nabytego (vitiligo)


DIAGNOSTYKA:
Uwidocznienie zmian po posmarowaniu nalewką jodową.
Ceglaste świecenie w lampie Wooda.

2)      DROŻDŻYCA PAZNOKCI I WAŁÓW PAZNOKCIOWYCH ( Onychia et perionychia candidamycetica, candidiasis unguinum)

ETIOLOGIA:
Candida albicans
Candida glabrata

OBRAZ KLINICZNY:
- W OKRESIE WCZESNYM :zmiany obejmujące wał paznokciowy( obrzęk, zaczerwienienie, bolesność). Przy ucisku wydobywa się treść ropna.
- ZMIANY DŁUGOTRWAŁE: zmiany płytek paznokciowych- utrata połysku, przerost, zmiana powierzchni (żeberkowanie), onycholiza części dystalnej
 - linie boa

DIAGNOSTYKA: do rozpoznania konieczny posiew

3)      KANDYDOZA BŁON ŚLUZOWYCH (Candidiasis mucosae)

OBRAZ KLINICZNY:
Białawe, serowate plamy na powierzchni błon śluzowych na podłożu zapalnym
Ból i pieczenie

LOKALIZACJA:
- Jama ustna:
A.Zapalenie ostre, białawe naloty
B. Zapalenie ostre zanikowe, możliwe bez białych nalotów, żywoczerwona wygładzona powierzchnia
- Srom i pochwa

WYSTĘPOWANIE:
Częściej u osób z cukrzycą, zakażenie sromu, pochwy lub żołędzi to częsty pierwszy objaw cukrzycy.
Częściej też u kobiet w ciąży.
Przebieg często nawrotowy.

4)      WYPRZENIA DROŻDŻAKOWE (Interligo candidamycetica)

OBRAZ KLINICZNY:
Żywoczerwone, sączące ogniska zapalne w obrębie fałdów skórnych
Drobne satelitarne zmiany pęcherzykowe lub nadżerkowe
W głębi ognisk maceracja i pękanie

WYSTĘPOWANIE:
Często u osób otyłych i starzych
U noworodków „pieluszkowe zapalenie skóry”

LOKALIZACJA:
Fałdy skórne, okolice międzypalcowe.

DIAGNOSTYKA MYKOLOGICZNA.

  1. Obraz kliniczny
  2. Oględziny ognisk zmienionych pod lupą, np. Objaw siatki gałązkowatej lub poprzecznej.
  3. Preparat bezpośredni w odczynniku o wybitnych właściwościach rozjaśniających komórki paznokcia zawierającym DMSO (dimetylosulfotlenek) i KOH.
  4. Hodowle na podłożu Sabouraud (klasyczne lub  z dodatkiem chloramfenikolu i aktidionu);
  5. Hodowla na podłożu różnicująco-identyfikującym.

                   -test urazowy na podłożu Christensena
                   - hodowla na agarze chlamydiosporowym
                   - DTM ( czymkolwiek by nie było)
      6. Mikrohodowle
      7. Zymogramy.Auksogramy węglowodanowy i azotowy.
            8.Mykogram; ocena wrażliwości na leki
            9. Badanie histopatologiczne
            10. Badanie enzymatyczne
Głównym kryterium upoważniającym do rozpoznania grzybicy i rozpoczęcia leczenia jest wyizolowanie i identyfikacja grzyba od pacjenta.

LECZENIE GRZYBIC:

  1. Dwa podstawowe błędy w leczeniu to:
Rozpoczynanie leczenia tylko na podstawie obrazów klinicznych, które mogą być też wywoływane przez inne czynniki chorobotwórcze.
Niezastosowanie leku przeciwgrzybiczego z powodu nierozpoznania grzybicy lub fałszywie ujemnych wyników badań.
  1. Przyczyny utrudniające uzyskanie skutecznego leku przeciwgrzybiczego :
Polimorfizm grzybów, czyli znaczne zróżnicowanie morfologiczne.
Budowa i skład błony i ściany komórkowej.
Znaczna aktywność enzymatyczna grzybów.
Lokalizacja grzybów w okolicach mało unaczynionych.
  1. Leki przeciwgrzybicze można podzielić na:
Antyseptyki przeciwgrzybicze.
Związki jodu: jodek potasu, jodyna, Haloprogin, Mycaden
Antybiotyki przeciwgrzybicze.
Chemioterapeutyki przeciwgrzybicze.

A. Antyseptyki przeciwgrzybicze.
1.Związki jodu: jodek potasu, jodyna, Haloprogin, Mycaden
2.Pochodne fenolu: Krezol, Chlorokrezol, Rezorcyna, Hydroksyrezorcyna, Dichlorophen, Heloprogin
3.Siarka i jej pochodne: maść siarkowa, tiosiarczan sodu
4.Kwasy nieorganiczne: kw. Borowy, Aftin, Acifungin
5.Kwasy organiczne i ich pochodne: Kw. Salicylowy, kw. Benzoesowy
6.Pochodne nienasyconych kw. Tłuszczowych: Kw. Kaprylowy, kw propionowy, kw. Undecylenowy
7.Barwniki anilinowe: Zieleń malachitowa, zieleń brylantowa, fiolet gencjany
8.Związki metali ciężkich: siarczek selenu, cynober, pirytion cynku.
9.czwartorzędowe zasady amoniowe:mydła inwertowane, sterinol, Viosept
  1. Pochodne chinoliny: Chlorchinaldin, Vioform
  2. 11)Pochodne benzimidazonu: Asterol

B. Antybiotyki przeciwgrzybicze.

 1) Polienowe:
Przedstawiciele:  Amfoterycyna B, natamycyna, nystatyna
Mechanizm działania;  Wiążą się ze steroidami błon komórkowych powodując zwiększenie ich przepuszczalności, co prowadzi do zaburzeń procesów metabolicznych i śmierci komórki.
-        Amfoteryczna B - działa grzybostatycznie, a w wyższych stężeniach grzybobójczo
-        Nystatyna - działa grzybostatycznie, gł. Na drożdżopodobne z rodz. Candida
-        Natamycyna - działa grzybostatycznie na grzyby drożdżopodobne, dermatofity i grzyby bimorficzne oraz na niektóre pleśniowce. Do stosowania miejscowego Pimafucin, Pimafucort

 C. Chemioterapeutyki przeciwgrzybicze.

A.    Leki imidazolowe: azole i triazole

        Działaja na : dermatofity, drożdżaki, większość grzybów bimorficznych i pleśniowych.
STOSOWANE W LECZENIU OGÓLNYM:
        - KETOKONAZOL
 Preparaty: Nizolal, Oronazol, Ketokonazol, Ketozol
 Właściwości: - słabo przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego
  Zastosowanie: w leczeniu skóry i jej przydatków, bł. Śluzowych i zak. Narządowych 
        - ITRAKONAZOL
Preparaty: Orungal, Sporanox, Sempra
Właściwości: stężenie leku w skórze jest 5- krotnie wyższe niż w surowicy
W grzybicy paznokci leczenie pulsowe.
        - FLUKONAZOL ( p.o., i. V.)
 Preparaty: Diflucan, Fluconazole,
  Właściwości: b. Dobrze przenika do płynu mózgowo – rdzeniowego

Zastosowanie: główny lek w  kandydozie narządowej i kryptokokozie
                        Zakażenia drożdzakowe skóry i błon śluzowych

STOSOWANE W LECZENIU MIEJSCOWYM:
-        BIFONAZOL
-        CHLORMIDAZOL
-        CLOTRIMAZOL
-        CROCONAZOL
-        ECONAZOL
-        KETOCONAZOL
-        OMOCONAZOL
-        MICONAZOL

   B. Alliloaminy

MECHANIZM DZIAŁANIA:
  Działanie grzybostatyczne (hamowanie syntezy ergosterolu) i grzybobójcze przez rozerwanie bł. Kom.
   Grzybobójczo na dematofity, grzybostatycznie na niektóre drożdżaki.
Przedstawiciele:
 - stosowane w leczeniu ogólnym: Terbinafina
- stosowane w leczeniu miejscowym: terbinafina, naftifina

   C. Pochodne benzyloaminy

Przedstawiciel: BUTENAFINE
Działanie; grzybobójczo na dermatofity, grzybostatycznie na Candida

   D. Pochodne morfoliny.

Przedstawiciel: AMOROLFINA
Mechanizm działania: Zaburzenia w biosyntezie steroli w ścianie komórkowej
Działa na dermatofity i grzyby drożdżopodobne
   E. Pochodne tiokarbamidu.
  
F. Pochodne pirydynonu.

Przedstawiciel: CYCLOPIROX OLAMINE
Mechanizm działania: grzybobójczo przez łączenie z organellami komórki, działa na dermatofity i grzyby drożdżopodobne oraz pleśniowce.

Share this post :

Prześlij komentarz

 
Support : Creating Website | Johny Template | Mas Template
Copyright © 2011. Choroby wewnętrzne - All Rights Reserved
Template Created by Creating Website Published by Mas Template
Proudly powered by Blogger